Men neme vijf verschillende organisaties, met verschillende achtergronden die nooit eerder met elkaar werkten. Doe daar een scheutje passie, een theelepel ambitie, kennis en volharding bij. Flink roeren en daarna even laten liggen. Ondertussen organiseer je 16 selectiedagen in 6 steden, waar 175 spelers uit 26 landen uit voortvloeien. Meng dit alle verhalen, perspectieven en ervaringen die je in pakweg een half jaar hebt verzameld en dan rustig gaar laten koken.
Deze week zijn we met het project ‘Hoe ik talent voor het leven kreeg’ – vanaf februari 2020 in tien steden te zien – in een nieuwe fase beland. We hebben namelijk de eerste repetitiedag achter de rug en dat doet wat met ons. De afgelopen maanden was het hard werken om de selectiedagen te realiseren, maar we hebben vooral gezien hoe ons project, soms met een glimlach, soms met een traan, langzaamaan vorm krijgt.
De selectiedagen waren op z’n minst bijzonder te noemen. We hebben gelachen, genoten, elkaar leren kennen, gehuild en verhalen aangehoord. Maar we werden ook steeds meer bewust van de impact die dit project voor elkaar kan krijgen. Straks voor het publiek, maar nu al, tijdens de voorbereidingen, ook voor alle betrokkenen.
Zo merkten we tijdens de eerste selectiedagen al dat er meer mannen dan vrouwen zich aanmeldden. Wat betekent dat? Was de werving niet goed genoeg geweest? Zijn de dames toch iets voorzichtiger om zich te lenen aan zo een project? Voelen ze zich wel veilig? Deze vragen stellen we onszelf en aan anderen. Om grip te krijgen, om het te begrijpen. En soms heb je, of krijg je geen antwoord. Maar je bent er wel mee bezig.
Zaken proberen te begrijpen zoals het feit dat veel spelers de ambitie hebben om acteur te worden of dat je sommigen moet teleurstellen omdat ze dachten dat ze een grote rol konden krijgen in de voorstelling. Daartegenover gezet, het feit dat veel statushouders meedoen omdat ze vooral willen netwerken. In een andere omgeving terecht komen en nieuwe mensen leren kennen. Behalve in Amsterdam dan. Waarom daar niet? Omdat in die stad al veel wordt georganiseerd voor en met statushouders. In andere steden gebeurt dat minder en daar merk je die drang naar nieuwe mensen leren kennen veel meer.
Iets wat bij iedereen indruk heeft achter gelaten was de reactie van de spelers tijdens of na de verschillende oefeningen, onder leiding van onze partner ICK. Meestal verliep zo een selectie avond eerst met gegiechel op de toneelvloer, een beetje onwennig en ongemakkelijk. Maar al snel ging het knopje om en deed iedereen gefocust en serieus mee aan de oefeningen. En dan kwamen de emoties los. Volwassen kerels die elkaar voor het eerst zagen en aan het eind van de avond elkaar huilend in de armen vlogen, zoals dat gebeurde tijdens de eerste selectie dag in Amsterdam. Een ander bijzonder moment was tijdens de oefening ‘schreeuwen’. Eén speler schreeuwde zó intens, zó realistisch, dat de rest van het gezelschap ervan schrok en een collega er zelfs bijna van moest huilen.
Of dat een speler, door een oefening bijna in trance raakt en tijdens het nagesprek zegt: “Het raakte me van binnen.” Dit soort ervaringen, momenten doet ons ook aan het denken zetten. Dat, in combinatie met vragen blijven stellen en je proberen in te leven in iemand anders zijn of haar belevingswereld, maakt dat je bewust blijft van het feit dat we met iets bijzonders bezig zijn.
Dit zijn niet zomaar mensen die theater gaan spelen. Dit zijn mensen die van alles hebben meegemaakt. Trauma’s hebben opgelopen in het land van oorsprong, om vervolgens hier in het veilige en vrije Nederland, als sardientjes bij elkaar worden gegooid in een AZC, ergens op de hei. De dankbaarheid van deze mensen, omdat ze even twee uur lang nergens aan hoeven te denken en alles los kunnen gooien, is van de gezichten af te lezen.
En dat doet wat met je. Ja, het raakt je van binnen.
Foto: Mohammad Alzoabi