Tijdens de 2e Golfoorlog zat ik, zoals velen, gekluisterd aan de televisie. Vaak zat mijn vader dan gebiologeerd naast me. Of beter gezegd; voor me, want hij zat dan bijna IN onze televisie. Niet president Bush of Sadam Hoessein lieten bij mij een serieuze indruk achter. Nee, het was Mohammed Saïd al-Sahaf, bijgenaamd: Comical Ali, de Iraakse minister van Informatie. Kent u hem nog? Hij werd wereldberoemd omdat, terwijl je op de achtergrond zag hoe Amerikaanse tanks Bagdad binnenreden, dit heerschap op televisie hoog en laag bleef volhouden dat de strijd voor de Iraakse strijdkrachten voorspoedig verliep. “Niks aan de hand. Wij zijn aan het winnen!”
Nog vreemder dan deze pipo, was de reactie van mijn vader. De intellectueel en wijze man die zijn kinderen al vroeg leerde om nooit alles klakkeloos aan te nemen en te geloven wat je van anderen hoort maar zelf op onderzoek te gaan, keek mij dan aan met een bijna enge glimlach op zijn gezicht… zo, van: zie je dat? Mijn vader was en is nog steeds een nieuwsjunk maar wanneer op het scherm beelden verschenen over zaken die hem aan het hart gingen, zoals de strijd tussen Israël en de Palestijnen of de aanval op Irak, veranderde de deftige man in een voetbalhooligan met een jarenlang stadionverbod. Hij werd dan overdreven emotioneel en soms zo boos, dat hij een keer de tv zodanig hard vastpakte en heen weer schudde bij het zien van de vallende bommen op Bagdad, met het gevolg dat we een week lang geen tv konden kijken. Dat arme ding moest hoognodig en intensief revalideren bij de reparateur.
Dat de mens snel en makkelijk beïnvloed kan worden door veranderingen en gebeurtenissen in onze omgeving, of in het geval van mijn pa, juist ver van ons bed, weten we. En dat de media hier een belangrijke rol bij spelen, weten we ook.
Maar hoe komt het dat we blijven toestaan dat ons beeld van – of mening over iets bepaald wordt door wat we zien, lezen of horen? Rondom het Brexit referendum zagen we dat veel stemmen gewonnen werden door gretig gebruik van onwaarheden, manipulatie of beloftes. En bij de meest verkochte Britse kranten zat geen enkele krant die pro Europees was. De mensen gaven hun geld uit aan kranten met vooringenomen standpunten over die Brexit. En zo zijn meerdere voorbeelden te noemen van de macht en kracht van de media.
Een tsunami van moslims, vluchtelingenstroom, massamigratie, opvangcentra die overstromen, recordaantal asielzoekers in die of die maand. Het zijn termen, begrippen die professionele bangmakers maar al te graag gebruiken. En of het nu waar is of niet, het doet wat met je. Het zijn, door legers van spindoctors, zorgvuldig gekozen termen die je harses binnensluipen en daar hun negatieve lading voor je achterlaten. En mocht je in je hoofd een sterke verdedigingslinie of afweermechanisme hebben waar menig generaal jaloers op zou zijn, word je er wel weer aan herinnerd door de vele herhalingen in het mediamijnenveld.
Terwijl rechts over links heen buitelt, en links over rechts, hobbelt de media achter politici aan als getrainde papegaaien die hun baasje napraten. Of juist andersom. We zagen dat een paar jaar geleden gebeuren rondom de komst van het azc in Beverwaard. Maar ook journalisten onderling kunnen in meesters in kopieergedrag veranderen. Misschien uit luiheid. Misschien uit voorzichtigheid. En zo rolt het balletje voort en voort… tot aan die ene primeur.
De media zijn er voor slechts 1 ding: het verstrekken van informatie en objectieve berichtgeving. Eenzijdige informatievoorziening en propaganda behoren dan niet tot het gewenste. Maar het bestaat wel. Welke informatie neem je als nieuwsjunk of als geïnteresseerde dan tot je? Tegen u zeg ik: Ga in ieder geval nooit uit van één bron. Wees de architect van je eigen omgeving en bepaal zelf wat je tot je wilt nemen. Want zoals mijn grote held Jim Morrisson ooit zei: “Wie de media controleert, controleert het verstand”. En tegen mijn mede- media-collega’s zou ik zeggen: wees geen Comical Ali.
Foto: Mohammad Alzoabi